Réflexion No 8 – LE DEVOIR - Անդրադարձ համար 8 – ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Réflexion No 8 – LE DEVOIR

Dans toutes les sociétés structurées, civilisées, on met le DEVOIR sur le même plan que le DROIT.
Pour accéder à des droits, on doit d’abord respecter les devoirs que notre société, par le biais de nos dirigeants élus et donc représentatifs des citoyens nous imposent dans une sorte de contrat social.


La nécessité de réguler la vie d’une société justifie l’existence de loi, d’une morale et du devoir. Ce dernier se présente donc d’emblée comme un palliatif, une béquille pour contrebalancer les défauts de l’Homme. La question qui se pose est de savoir si l’accompagnement du devoir que nous impose la vie en société est nécessairement synonyme de renoncement. Agissons-nous ici en esclaves ou en être libres ?


La seule façon pour l’humanité de cohabiter dans une relative harmonie consiste : ne pas faire à autrui ce que nous n’aimerions pas qu’il nous fasse. Selon Kant, l’impératif catégorique, le « tu dis », est exigé en matière d’obéissance au devoir. Le respect pour la loi morale universelle tient en ceci : « Agis comme si le précepte de ton action devait être érigé par ta volonté en loi universelle de la nature. »

S’il n’est pas souhaitable, alors c’est l’indice d’une action immorale et mauvaise. Dans le cas inverse, je peux être assuré que mon action est morale, donc bonne.


Il est cependant possible de remplir son devoir de mauvaise grâce … La véritable moralité, ne consiste-t-elle pas en l’accomplissement d’un devoir avec satisfaction d’avoir contribué à un bien collectif ? Il est possible de concilier la rationalité du devoir et la joie d’un sentiment de liberté : accepter la nécessité d’un devoir, intérioriser cette contrainte, nous libère du sentiment de contrainte. Nous ne somme esclaves que de la faiblesse de notre volonté, et sa force nous affranchit de l’esclavage. Pourvu que nous restions les acteurs de nos devoirs, et non leurs marionnettes.


Un devoir absolu fait ouvrir le risque d’être aveuglé. Il faut de surcroît que le contenu du devoir en question soit juste. Ne nous semble-t-il pas envisageable individuellement de ne pas respecter une loi qui irait à l’encontre des principes fondateurs de notre société, même si cette loi était mise en place par un gouvernement légitime ? Il est des in justices qui donnent le droit de désobéir au devoir. Il est souhaitable de limiter la désobéissance civile aux infractions graves au premier principe de la justice, tel que « La liberté égale pour tous », et bien d’autres infractions graves qui affecteraient la société durablement.


Ainsi le principe même du devoir doit lui-même obéir à un principe juste et légitime.


Notre humanité a encore un long chemin à parcourir pour arriver à un état de juste gouvernance et de moralité acceptables. La longueur et la durée de ce chemin dépendent de nos actions de tout instant.




Serge Tateossian - Evreux . Le 26/10/2024
—————————————————————————–


Անդրադարձ համար 8 – ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Բոլոր կառուցված, քաղաքակիրթ հասարակություններում ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ դրված է ԻՐԱՎՈՒԹՅԱՆ նույն մակարդակի վրա:
Իրավունքներ ձեռք բերելու համար մենք նախ պետք է հարգենք այն պարտականությունները, որոնք մեր հասարակությունը, մեր ընտրված առաջնորդների և հետևաբար քաղաքացիների ներկայացուցիչների միջոցով, պարտադրում է մեզ մի տեսակ սոցիալական պայմանագրով:


Հասարակության կյանքը կարգավորելու անհրաժեշտությունը արդարացնում է օրենքի, բարոյականության և պարտքի գոյությունը։ Հետևաբար, վերջինս անմիջապես ներկայանում է որպես ամոքիչ, հենակ՝ մարդու արատները հակակշռելու համար: Հարցը, որ ծագում է, այն է, թե արդյո՞ք այն պարտքին աջակցելը, որը մեզ վրա դնում է հասարակության կյանքը, պարտադիր կերպով հոմանիշ է հրաժարման հետ: Մենք այստեղ գործում ենք որպես ստրուկ, թե ազատ։


Մարդկության համար հարաբերական ներդաշնակորեն միասին ապրելու միակ ճանապարհն է՝ չանել ուրիշների հետ այն, ինչ մենք չէինք ցանկանա, որ նրանք անեին մեզ: Ըստ Կանտի՝ «դու ասում ես» կատեգորիկ հրամայականը պահանջվում է պարտքին հնազանդվելու հարցում։ Համընդհանուր բարոյական օրենքի նկատմամբ հարգանքը կայանում է նրանում. «Գործիր այնպես, կարծես քո գործողության սկզբունքը պետք է հաստատվի քո կամքով որպես բնության համընդհանուր օրենք:»


Եթե ​​դա անցանկալի է, ապա դա վկայում է անբարոյական և չար արարքի մասին։ Հակառակ դեպքում կարող եմ վստահ լինել, որ իմ արարքը բարոյական է, հետևաբար՝ լավ։


Այնուամենայնիվ, հնարավոր է վատ շնորհքով կատարել պարտականությունը… Իսկական բարոյականությունը չի՞ կայանում պարտքի կատարման մեջ՝ կոլեկտիվ բարիքին նպաստելու բավարարվածությամբ։ Կարելի է համադրել պարտքի ռացիոնալությունն ու ազատության զգացման բերկրանքը. պարտականության անհրաժեշտությունն ընդունելը, այս կաշկանդվածությունը ներքաշելով՝ մեզ ազատում է կաշկանդվածության զգացումից: Մենք ստրուկ ենք միայն մեր կամքի թուլությանը, և նրա ուժը մեզ ազատում է ստրկությունից: Քանի դեռ մենք մնում ենք մեր պարտականությունների դերակատարները, և ոչ թե նրանց խամաճիկները։


Բացարձակ պարտականությունը բարձրացնում է կուրանալու վտանգը: Բացի այդ, խնդրո առարկա հանձնարարության բովանդակությունը պետք է ճիշտ լինի։ Մեզ առանձին-առանձին հնարավոր չի՞ թվում չհարգել մի օրենքը, որը կհակասի մեր հասարակության հիմնադիր սկզբունքներին, նույնիսկ եթե այդ օրենքը գործադրվի օրինական իշխանության կողմից։ Կան անարդարություններ, որոնք իրավունք են տալիս չհնազանդվել պարտքին։ Ցանկալի է քաղաքացիական անհնազանդությունը սահմանափակել արդարադատության առաջին սկզբունքի լուրջ խախտումներով, ինչպիսին է «Հավասար ազատություն բոլորի համար» և բազմաթիվ այլ լուրջ խախտումներով, որոնք տեւական ազդեցություն կունենան հասարակության վրա:


Այսպիսով, պարտականության սկզբունքն ինքնին պետք է ենթարկվի արդար և օրինական սկզբունքի:


Մեր մարդկությունը դեռ երկար ճանապարհ ունի անցնելու՝ հասնելու արդար կառավարման և ընդունելի բարոյական վիճակի: Այս ճանապարհի երկարությունն ու տևողությունը կախված է մեր գործողություններից ցանկացած պահի:




Սերժ Թադէոսեան - Էվրէօ. 26.10.2024թ